Nieuws

29 mrt.

“De nieuwe generatie wil de oplossing hier realiseren, en geen panelen leggen in een ver land”

Sven Stremke is associate professor in Wageningen en lector op de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. “Ook in Amsterdam hebben we een masteropleiding Landschapsarchitectuur zoals we die in Wageningen hebben. Daar behandelen we ook dit onderwerp, de energie­transitie. Daar gaat al mijn onderzoek over. De meeste van mijn vakken in het onderwijs gaan tegenwoordig over de energietransitie.” 

Hoe groot is de uitdaging die voor ons ligt?
​“De klimaatcrisis is echt gaande. Ik heb daarover heb ik geen enkele twijfel. Bij landschapsarchitecten en planologen zie je wel een tweedeling als het over de mogelijke aanpak gaat: Sommige willen alle historische cultuurlandschappen beschermen en desnoods energie ‘inkopen’. Ik wil liever meedoen, meewerken en onderzoeken of het op een goede manier kan en dus het cultuurlandschap van de 21^e eeuw ontwerpen.”

“Ik mocht onderzoek doen naar eerdere energietransities en de mogelijke implicaties voor het landschap. In het westen van Nederland is de helft van het landschap vormgegeven door eerdere energietransities. Ik denk aan de veenontginning, aan de windturbines. Zonder die transities hadden we nu geen Hollandse meren en Kinderdijk gehad. Elke Nederlander is daar een keer geweest en het is allemaal geëngineerd. Het heeft 200 jaar geduurd voordat mensen van dat landschap gingen houden. Krijgen we dat nu in een generatie voor elkaar?”

Wat is je motivatie om bij NCZIL mee te doen?
“We hebben een verantwoordelijk­heid om belangrijke nieuwe inzichten vanuit de wetenschap te delen binnen het consortium en nieuw onderzoek te doen dat reageert op vragen uit de samenleving. Met de leden zitten wij in verschillende onderzoeksprojecten en hebben ook links met het onderwijs.”

“Ook als we dingen meemaken die leuk zijn of dingen die tegenvallen, delen we dat met het consortium. Op kleine schaal bouwen we check and balances in bij elke consortiumbijeenkomst. Dan zie je mensen ook discussiëren en meebewegen.”

Waarom wil jij bijdragen aan het vraagstuk?
“Het is heel boeiend. Binnen onze discipline - landschapsarchitectuur - doen we redelijk fundamenteel onderzoek. Denk aan de implicaties van thermodynamica voor het ontwerpen van energielandschappen. Maar we doen ook action research met onder andere bewonersavonden over de strook vegetatie aan de rand van een zonnepark. Dat is als onderzoeker fantastisch om mee te maken want dat geeft weer impuls aan het onderzoek.”

“Ik ben verantwoordelijk voor de ruimtelijke kwaliteit. De dingen die we nu in het landschap plaatsen moeten iets toevoegen waar we over dertig jaar geen spijt van hebben. Of, idealiter, zelfs trots op zijn. Maar dat is normatief. Welke kant willen we op en wat is er voor nodig? Ja, we zitten in die transitie maar we hebben nog 90% te gaan.”

Wat kan jij bijdragen aan het vraagstuk?
“Ik waarschuw graag beleidsmakers. Door de hoge bevolkingsdichtheid hebben we hier per capita in vergelijking met Duitsland maar de helft ruimte om energie op te wekken. Vergeleken met Frankrijk is het zelfs een kwart. Grote projecten, sturen op veel KWh is laaghangend fruit en niet dé oplossing voor de resterende 90%. Straks komen we uit bij gevoeligere gebieden en daar gaat het sturen op laagste kosten niet meer op. Dat is precies waar we in Nederland moeten innoveren, op een creatieve manier.”

Wat zal de toekomst brengen voor Zon in Landschap?
“Zonne-energie blijft stevig groeien. Ik hoop dat wij meer innovatie zien met functiecombinaties en andere kleurpatronen. Dat zonneparken meer system solutions krijgen. Zonneparken met conversiecapaciteiten, met opslag, zonneparken die waterstof opwekken en zonneparken die toegankelijk zijn voor gebruikers van het landschap.”

“Ik merk het ook in gesprekken met de nieuwe generatie. Ik heb 300 studenten in Wageningen en 200 in Amsterdam met wie ik regelmatig praat. Die studenten willen de verantwoordelijk voor ons energiebehoefte hier houden. Die willen geen zonnepanelen neerleggen bij een of andere gekke dictator in een ver land.”

Afbeelding boven: Design research for creation of new nature and solar islands in the Markermeer. IFLA design award for WUR Master thesis by David de Boer, supervision by Sven Stremke (2020).