Nieuws

31 mrt.

“We moeten terug naar de tekentafel om zonne-energie in een ander jasje te steken”

Zo’n veertig jaar alweer werkt Wim Sinke aan zonne-energie. Tijdens zijn pormotiefeest in 1985 kreeg hij van zijn collega’s een aandenken dat tot op de dag van vandaag zijn persoonlijk motto symboliseert: Zon en wind zijn een winning team in de energietransitie. “Die energietransitie is belangrijk”, zegt Sinke, “maar er zijn andere belangen en waarden waar we rekening mee moeten houden, willen we verder groeien. En dat kan, maar niet als we doorgaan op de standaardweg uit het verleden.”

Hoe groot is de uitdaging die voor ons ligt?
“Zonne-energie is in de afgelopen decennia snel gegroeid en goedkoper geworden. In dat opzicht is zonne-energie een succesverhaal. Tegelijkertijd zie je dat we qua gebruik pas aan het begin staan. Wat we tot nu toe hebben gedaan is krassen aan het oppervlak. De echte grootschalige toepassing die nodig is, kan alleen als die op maatschappelijk draagvlak kan rekenen.”

“We moeten met zonne-energie van de laagste kosten naar de hoogste waarden. Dat lijkt een loze kreet, maar het vat goed samen waar het om gaat. We zijn geobsedeerd door kostenminimalisatie en dat is goed gelukt en succesvol geweest, maar dan krijg je ook waar je voor betaalt. Nu is het tijd voor waardenmaximalisatie. Dat is geen wollig begrip, maar dat is bijvoorbeeld wat je tegenkomt als je een protestbord ziet staan in een weiland. Daar gaat het om.” 

Wat is je motivatie om bij NCZIL mee te doen?
“In 1981 begon ik mijn promotieonderzoek aan zonnecellen in Amsterdam. Een van de stellingen bij mijn proefschrift was: “Wetenschappers die conferenties over fotovoltaïsche zonne-energie bezoeken dienen niet als struisvogels te handelen door de zaal te verlaten als het over praktijkervaringen of economische aspecten gaat.”

De onmisbare relatie tussen onderzoek en toepassing en tussen zonnecellen en complete systemen is vandaag nog meer waar dan toen. Daarom is het Nationaal Consortium Zon in Landschap zo belangrijk.”

Waarom wil jij bijdragen aan het vraagstuk?
“Voor mij geldt in zonne-energie: ‘zonder tegenbericht is alles mogelijk’. Dat betekent dat je niet te snel moet denken dat iets wel te duur zal blijven of te ingewikkeld zal zijn. Je moet door een initiële fase heen waarin je te maken hebt met weinig volume en hoge kosten. Het succes van zonne-energie zélf is te danken aan het feit dat iemand, of beter: een land, die vicieuze cirkel heeft doorbroken. Duitsland zei op een gegeven moment: wij zijn het beu, we gaan de markt stimuleren waardoor schaal ontstaat, kosten dalen en de markt verder groeit, uiteindelijk ook zonder subsidie.”

Wat kan jij bijdragen aan het vraagstuk?
“We moeten terug naar de tekentafel om zonne-energie in een ander jasje te steken. Spelen met kleuren en maten en zonne-energie verwerken in gebouwen of andere objecten. Het een integraal onderdeel maken van onze leefomgeving. Zonne-energie moet ook circulair worden.”

“Het gaat er niet meer alleen om hoe het systeem op het dak van een huis eruitziet, maar ook over hoe je een compleet systeem in het buitengebied er mooier uit kan laten zien en kan combineren met die andere belangrijke dingen zoals landbouw, landschapskwaliteit en recreatie.”

Wat zal de toekomst brengen voor Zon in Landschap?
“We zitten voor standaardzonne-energie absoluut in een opwaartse spiraal. Maar op een aantal fronten lopen we tegen maatschappelijke grenzen aan. En zonder maatschappelijk, politiek en bestuurlijk draagvlak wordt het niks.”

“Het onvoorstelbare succes van zonne-energie in de standaardvormen kan worden herhaald, maar dan in de diversiteit van toepassingen die we eigenlijk willen. We hebben in de mondiale zonne-energiesector geleerd dat we een breekijzer nodig hebben om te krijgen wat we willen”.