SolarMilk
Ruimte is schaars in Nederland, terwijl voor zonneparken juist ruimte nodig is. Dat stimuleert de zoektocht naar haalbare win-win combinaties van PV met landbouw, waarbij "PV te gast is bij de boer" en de landbouwfunctie van land behouden blijft. In Nederland lopen experimenten met PV boven fruitteelt en akkerbouw, maar nog niet in combinatie met melkveehouderij terwijl op ca 65% van de landbouwgrond gras groeit. Bovendien bestaat er voor deze combinatie met PV nog geen integrale ontwerpmethodiek. Dit terwijl de combinatie met PV kansen geeft om inkomstenstromen van de boer te diversifiëren en de melkveehouderij helpt te extensiveren. Dat was voor ontwikkelaars Solarfields, LC Energy, Statkraft, bureau Eelerwoude, TNO en Wageningen Research aanleiding om het SolarMilk initiatief te starten. Duurzame stroomproductie combineren met duurzame grasproductie voor de melkveehouderij staat daarin centraal. Het project focust op grasland dat machinaal wordt geoogst en niet wordt beweid, representatief voor ongeveer 33% van het grasland areaal (ca 300.000 ha). Het potentieel van SolarMilk kan groeien wanneer een combinatie met beweiding haalbaar is. Daarvoor is aanvullend onderzoek nodig.
Doel van het project
Buitenlands onderzoek naar effecten van schaduw op grasland laten zien dat een afname van de hoeveelheid licht een minder dan evenredige afname van grasproductie geeft, en dat schaduw onder droge omstandigheden zelfs voordelig kan zijn voor de grasproductie.
Het hoofddoel van SolarMilk is om de verworven kennis wat betreft gras- en stroomproductie te koppelen in een praktisch inzetbare ontwerpmethodiek en -tool, die gebiedsgericht toepasbaar is en de economische impact ook weergeeft. Dit rekenmodel stelt projectontwikkelaars en melkveehouders in Nederland in staat om business cases voor meervoudig, passend landgebruik te optimaliseren. Hiertoe is het nodig om voor Nederlands hoogproductief grasland op zand en kleigrond de effecten te kwantificeren van verschillende paneelconfiguraties op zowel stroomproductie, grasproductie en voederkwaliteit.
SolarMilk heeft als doel om de ontwerpmethodiek direct na afloop van het project beschikbaar te maken voor de hele sector. Een brede uitrol van SolarMilk draagt bij aan een klimaat-neutrale, toekomst bestendige melkveehouderij en energievoorziening, die passend is in het Nederlandse landschap.
Korte omschrijving van de activiteiten
Vier testvelden worden opgezet op zand en kleigrond met verschillende systeemconfiguraties voor monitoring van grasproductie, voederkwaliteit en stroomopbrengst. Alle projectpartners zijn betrokken bij het ontwerp van de testvelden. De projectontwikkelaars Solarfields, LC Energy en Statkraft verzorgen de vergunningsaanvraag, installatie en financiering van de testvelden als onderdeel van een groter commercieel park.
Wageningen Research zal metingen doen aan microklimaat, grasproductie en voederwaarde en dit gebruiken voor kalibratie en validatie van haar grasgroeimodel. TNO zal lichtmetingen doen ter kalibratie en validatie van haar BIGEYE software. Deze modellen worden gekoppeld en aangevuld met financiële informatie en economisch kentallen van melkveebedrijven ten behoeve van scenario analyses en ontwerp optimalisaties. Dit komt samen in een praktisch inzetbare gebiedsgerichte optimalisatietool. Een van de kritische randvoorwaarden is maatschappelijk draagvlak. Deze zal onderzocht worden in ontwerpateliers met stakeholders, zodat meekoppelkansen zoals waterberging, herstel biodiversiteit, mede aandeelhouderschap bewoners, esthetische integratie etc., worden verkend en benut.
Resultaat
Het consortium zal 4 testsites realiseren op twee grondsoorten, zand en klei. De testvelden hebben een capaciteit van ca 600 kWp met een oppervlak van ca 1 ha. De configuraties bestaan uit twee typen eenassig zonvolgsystemen (1P, 2P) en verticale opstellingen, welke in meerdere bedekkingsgraden worden uitgevoerd, berekend op grasproductie en toegang voor landbouwwerktuigen.
Verdere resultaten zijn:
- Meetresultaten van grasproductie en -kwaliteit bij verschillende lichthoeveelheden en stroomopbrengsten PV configuraties
- Gekoppelde modellen voor gras- en stroomproductie, gevalideerd over 2 groeiseizoenen
- Optimalisatietool voor scenarioanalyses en ontwerpconfiguraties naar meerdere doelen binnen realistische randvoorwaarden (bijv. grasproductie, economie, landschap)
- Ontwikkeling en validatie ontwerpmethodiek voor hoge kwaliteit productiegras gecombineerd opwek van zonnestroom voor een toekomstbestendige melkveehouderij. Passend in het landschap en in communicatie met de energie- en agrisector.
- Communicatie (kennisoverdracht) en online training om een brede uitrol te bevorderen
- Met de verwachte impact van dit project wordt een CO2 emissie reductie verwacht van 0.4 Mton/jr in 2032.
