EcoCertified Solar Parks
We kunnen veel doen om meer natuurwaarde in zonneparken te krijgen. Belangrijke aspecten daarin zijn lichtinstraling op de bodem en vegetatiebeheer. Wat zijn de basisvoorwaarden voor natuurinclusieve zonneparken en hoe realiseer je dat in nieuwe en bestaande zonneparken? Dat is het doel van het project EcoCertified Solar Parks.
Wat doen we?
We onderzoeken hoe met park-ontwerp en vegetatiebeheer de natuurwaarde en de bodemkwaliteit in nieuwe en bestaande zonnevelden verbeterd kan worden. De resultaten leiden tot richtlijnen voor ontwerp en beheer van zonneparken. Deze richtlijnen worden operationeel via het kwaliteitslabel EcoCertified Solar Label. Een EcoCertified zonnepark garandeert dat er in dat zonnepark een meerwaarde voor de biodiversiteit en ook voor de samenleving tot stand komt.
| Voortgangsrapportages Nieuwsupdate |
Wageningen Universiteit & Research, TNO, Eelerwoude, Holland Solar en NL Greenlabel werken als consortium samen aan de uitvoering van dit project. Daarnaast dragen o.a. vele ontwikkelaars die lid zijn van Holland Solar bij, evenals acht provincies, Rijkswaterstaat en de Natuur- & Milieufederaties. Het loopt van eind 2021 tot eind 2025.
Voor de onderbouwing van de richtlijnen in het label wordt door drie promovendi onderzoek gedaan naar de bodemkwaliteit en naar de boven- en ondergrondse biodiversiteit in 20 zonneparken verspreid over Nederland. Daarbij wordt een beheerexperiment uitgevoerd om te bepalen welk beheer de hoogste natuurwaarde levert. Ook worden innovatieve meetmethoden ontwikkeld voor het monitoren van flora en fauna in de zonneparken, wat nu nog vaak een dure en tijdrovende kwestie is.
De ecologische richtlijnen worden geïntegreerd en geëvalueerd op maatschappelijke en economische haalbaarheid. Bovendien wordt een basis gelegd voor verdere kennisontwikkeling over natuur-inclusieve zonneparken na afloop van het project.
Het EcoCertified Solar Label
Vroeg in het project wordt een eerste versie van het label ontwikkeld en uitgebracht (verwacht begin 2023).
Dit wordt getoetst in de praktijk en in de loop van de jaren doorontwikkeld op basis van de wetenschappelijke uitkomsten en van ervaringen uit de praktijk. Aan het eind van het project ligt er een bruikbaar EcoCertified Solar Label dat door overheden voorgeschreven kan worden en dat door ontwikkelaars en landeigenaren als handvat kan worden gebruikt voor vegetatiebeheer en plan-ontwikkeling.
Wat onderzoeken we?
Drie promovendi van de WUR onderzoeken de natuurwaarde in 20 bestaande zonneparken:
- Luuk Scholten onderzoekt de bodemkwaliteit (dus bv. vegetatiegroei, organische stofgehalte en koolstofopslag);
- Timea Kocsis onderzoekt het belang van de vegetatie in de parken voor insecten en andere invertebraten;
- Chloé Tavernier onderzoekt het gebruik van de parken door zoogdieren en vogels en de voorwaarden daarvoor.
Maaien en begrazen: beheerexperiment
De promovendi onderzoeken ook wat het effect is van het vegetatiebeheer op de natuurwaarde in de zonneparken. Daartoe is in het najaar van 2022 een beheerexperiment opgestart, waarbij het effect van vier beheervormen onderzocht wordt:
- Twee keer per jaar maaien zonder afvoer van vegetatie (=standaard beheer);
- Maaien met afvoer van de vegetatie (o.a. om bloei te bevorderen);
- Maaien en afvoeren afgestemd op de groeiomstandigheden in het park en in het jaar;
- Drukbegrazing met schapen. Hier worden Kempische heideschapen voor ingezet, een ras dat, zeker bij drukbegrazing, alle vegetatie opeet, ook onder de panelen en ook wat ze minder lekker vinden.
Ruimte tussen panelen of ruimte voor natuurlijke elementen?
Een ander relevant onderwerp in dit onderzoek het ruimtegebruik in een zonnepark. Als je uitgaat van een opstelling waarbij de bodemkwaliteit behouden blijft (zie Bodemtoets in publicaties), valt er nog steeds een keuze te maken tussen enerzijds meer ruimte voor natuur tussen de panelen, en anderzijds minder ruimte tussen de panelen, maar om de panelen heen meer ruimte voor natuurlijke elementen zoals kruidenrijke randen, poelen, en natuurlijke hagen. Het onderzoek zal meer licht werpen op de vraag of je ook in de ruimte tussen en misschien zelfs wel onder de panelen natuurwaarde kunt verwachten, en hoe dat te bereiken valt.
Beheer van bestaande zonneparken en inrichting nieuwe zonneparken
Wanneer ontwikkelaars een zonnepark bouwen en beheren volgens de richtlijnen (die nu worden onderzocht en ontwikkeld), kunnen ze het EcoCertified Solar Label krijgen. Het label garandeert dat bij het ontwerp en beheer van het zonnepark ecologische meerwaarde geboden wordt. Het label biedt daarmee ontwikkelaars en overheden (gemeentes, provincies) een handvat om zonneparken te realiseren én beheren met meerwaarde voor natuur.
Ook voor bestaande zonneparken heeft het EcoCertified Solar Label meerwaarde, omdat het handvatten geeft voor het uitvoeren van beheer op zo’n manier dat het de biodiversiteit bevordert.
Het project wordt uitgevoerd met Topsector Energie-subsidie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, uitgevoerd door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
De specifieke subsidie voor dit project betreft MOOI-subsidie ronde 2020; MOOI-aanvraag 22004 (Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie).
